I. Podstawa prawna Programu:

 
Podstawą prawną Programu jest art. 7 ust. 5 oraz art. 13 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym.

II. Cele Programu:

 
Głównym celem Programu jest wsparcie - poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej - członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad:

1. dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności;
2. osobami niepełnosprawnymi posiadającymi:

1. orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo
2. orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, zgodnie z art. 5 i art. 62 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573, z późn. zm.).

 
Program ma także zapewniać:

1. w odniesieniu do rozwiązań systemowych:

1. wzmocnienie dotychczasowego systemu wsparcia poprzez świadczenie usług opieki wytchnieniowej dla członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi z orzeczoną niepełnosprawnością lub osobami ze znacznym stopniem niepełnosprawności/osobami z orzeczeniem traktowanym na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
2. wsparcie finansowe gmin/powiatów w zakresie realizacji usług opieki wytchnieniowej;

2. w odniesieniu do członków rodzin lub opiekunów osób niepełnosprawnych: czasowe odciążenie od codziennych obowiązków łączących się ze sprawowaniem opieki nad osobą niepełnosprawną, zapewnienie czasu na odpoczynek i regenerację.

III. Adresaci Programu:

 

1. Program adresowany jest do członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, którzy wymagają usług opieki wytchnieniowej, zwanych dalej „uczestnikami Programu”.

 

2. Usługi opieki wytchnieniowej przysługują w przypadku zamieszkiwania członka rodziny lub opiekuna we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą niepełnosprawną i sprawowania całodobowej opieki nad tą osobą niepełnosprawną.

IV. Zakres podmiotowy i przedmiotowy Programu:

 

1. Gmina/powiat otrzymuje wsparcie finansowe w zakresie świadczenia usług opieki wytchnieniowej, w ramach pobytu dziennego i pobytu całodobowego.

 

2. Gmina/powiat przyznaje usługi opieki wytchnieniowej w odniesieniu do osób niepełnosprawnych, członków ich rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad osobami niepełnosprawnymi, mieszkających na terenie danej gminy/powiatu.

 

3. Gmina/powiat przyznając usługi opieki wytchnieniowej bierze pod uwagę stan zdrowia i sytuację życiową uczestników Programu. Gmina/powiat uwzględnia potrzeby członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad osobą niepełnosprawną, która stale przebywa w domu, tj. nie korzysta z ośrodka wsparcia lub placówek pobytu całodobowego, np. ośrodka szkolno-wychowawczego czy internatu.

 

4. W celu rzetelnej kwalifikacji uczestników Programu został wprowadzony pomiar ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu oraz zakresu niezbędnego wsparcia. Ocena ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu oraz zakres niezbędnego wsparcia jest dokonywana na podstawie danych zawartych w Karcie pomiaru niezależności funkcjonalnej wg zmodyfikowanych kryteriów oceny - Skali FIM, stanowiącej załącznik nr 6 do Programu, którą wypełnia lekarz rodzinny/lekarz rehabilitacji medycznej/ fizjoterapeuta/pielęgniarka. Jeśli wynik takiego badania wyniesie od 18 do 75 punktów (wg zmodyfikowanej punktacji), wówczas usługa opieki wytchnieniowej w pierwszej kolejności powinna trafić do członka rodziny lub opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę nad taką osobą niepełnosprawną. Karta pomiaru niezależności funkcjonalnej wg zmodyfikowanych kryteriów oceny nie jest dokumentem obowiązkowym, jednak w przypadku dużej liczby zgłoszeń uczestnicy Programu posiadający tę Kartę będą mieć zapewniony dostęp do usługi opieki wytchnieniowej w pierwszej kolejności.

 

5. Program jest realizowany w dwóch formach:

1. świadczenia usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego w:

1. miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej,
2. ośrodku wsparcia,
3. innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu lub Realizatora Programu (przez Realizatora Programu rozumie się gminę/powiat oraz podmioty, o których mowa części V ust. 24 pkt 2 i pkt 4), spełniającym kryteria dostępności, które otrzyma pozytywną opinię gminy/powiatu,
4. domu pomocy społecznej na podstawie przyjętej przez gminę lub powiat uchwały (realizacja usług opieki wytchnieniowej w domu pomocy społecznej wymaga wyodrębnienia infrastrukturalnego oraz organizacyjnego świadczenia opieki wytchnieniowej poza dom pomocy społecznej, tj. poza statutową działalność domu, jaką jest świadczenie usług bytowych, opiekuńczych, wspomagających i edukacyjnych na poziomie obowiązującego standardu, dla mieszkańców domu, o których  mowa w art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Gmina lub powiat przystępując do realizacji usług opieki wytchnieniowej w ramach Programu „Opieka wytchnieniowa” – edycja 2023 podejmie uchwałę, w której określi zasady udzielania pomocy w ramach ww. Programu. Przyjęcie uchwały następuje na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 ww. ustawy, zgodnie z którym do zadań własnych gminy należy podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych; lub art. 19 pkt 16 ww. ustawy, zgodnie z którym do zadań własnych powiatu należy podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb) w przypadku braku możliwości realizacji opieki wytchnieniowej w miejscach, o których mowa w lit. a-d, istnieje możliwość zrealizowania opieki wytchnieniowej w centrum opiekuńczo-mieszkalnym (COM), w przypadku posiadania wolnych miejsc;

2. świadczenia usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu całodobowego w:

1. ośrodku wsparcia,
2. ośrodku/placówce wpisanej do rejestru właściwego wojewody zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym,
3. innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu lub Realizatora Programu, spełniającym kryteria dostępności, które otrzyma pozytywną opinię gminy/powiatu,
4. domu pomocy społecznej na podstawie przyjętej uchwały przez gminę lub powiat,
5. w przypadku braku możliwości realizacji opieki wytchnieniowej w miejscach, o których mowa w lit. a-d, istnieje możliwość zrealizowania opieki wytchnieniowej w centrum opiekuńczo-mieszkalnym (COM), w przypadku posiadania wolnych miejsc.

 

6. W godzinach realizacji usług opieki wytchnieniowej finansowanych ze środków Funduszu, nie mogą być świadczone inne formy pomocy usługowej, w tym usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2268, z późn. zm.), inne usługi finansowane ze środków Funduszu lub usługi obejmujące analogiczne wsparcie do usług opieki wytchnieniowej finansowane ze środków publicznych (dotyczy m.in. Programu MRiPS „Opieka wytchnieniowa dla rodzin lub opiekunów osób z niepełnosprawnościami”).

 

7. Usługi opieki wytchnieniowej mogą być świadczone w miejscach, o których mowa w ust. 5 pkt 1 lit. a i c oraz ust. 5 pkt 2 lit. c przez:

1.  osoby posiadające dyplom potwierdzający uzyskanie kwalifikacji w zawodzie asystent osoby niepełnosprawnej   (zawód asystenta osoby niepełnosprawnej wymieniony w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2018 r. poz. 227, z późn. zm.))/pielęgniarka lub innym, zapewniającym realizację usługi opieki wytchnieniowej w zakresie adekwatnym do indywidualnych potrzeb osoby niepełnosprawnej (wynikających z Karty zgłoszenia, której wzór stanowi załącznik nr 7 do Programu) lub
2.  osoby posiadające, co najmniej 6-miesięczne udokumentowane doświadczenie (posiadanie co najmniej 6-miesięcznego doświadczenia powinno zostać udokumentowane pisemnym oświadczeniem podmiotu (przez podmiot, który zlecał udzielanie bezpośredniej pomocy osobie niepełnosprawnej, należy również rozumieć osobę fizyczną, która zleciła udzielenie bezpośredniej pomocy osobie niepełnosprawnej lub opiekuna prawnego. Przez zlecenie należy rozumieć, nie tylko umowy cywilnoprawne ale również umowy o pracę), który zlecał udzielanie bezpośredniej pomocy osobom niepełnosprawnym) w udzielaniu bezpośredniej pomocy/opieki osobom niepełnosprawnym, w tym np. doświadczenie zawodowe, udzielanie wsparcia osobom niepełnosprawnych w formie wolontariatu itp.

 

8. W przypadku świadczenia usług opieki wytchnieniowej, w formie pobytu dziennego, w wymiarze powyżej 4 godzin dziennie lub w formie pobytu całodobowego, ośrodek/placówka przyjmująca osobę niepełnosprawną ma obowiązek zapewnić wyżywienie odpowiednie do potrzeb osoby niepełnosprawnej, tj. zapewnić ciepły posiłek z uwzględnieniem specjalnej diety osoby objętej usługą.

 

9. Limit godzin (limit dotyczy godzin usług opieki wytchnieniowej świadczonych w ramach wszystkich programów Ministra w zakresie usług opieki wytchnieniowej)usług opieki wytchnieniowej finansowanych ze środków Funduszu przypadających na jedną osobę niepełnosprawną w danym roku kalendarzowym wynosi nie więcej niż:

               1) 240 godzin dla usług opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu dziennego; oraz
               2) 14 dni dla usług opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu całodobowego.
 

10. Limit godzin, o którym mowa powyżej dotyczy również:

1. więcej niż jednego opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę nad jedną osobą niepełnosprawną;
2. opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę dla więcej niż jedną osobą niepełnosprawną.

 

11. Usługi opieki wytchnieniowej dla opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę nad więcej niż jedną osobą niepełnosprawną muszą być realizowane w tym samym czasie, z zastrzeżeniem zapewnienia indywidualnego wsparcia (w przypadku realizacji usług opieki wytchnieniowej dla więcej niż jednej osoby niepełnosprawnej kwota dofinansowania przysługuje na drugą i kolejną osobę niepełnosprawną w wysokości do 50% kwoty, o której mowa w ust. 16, z wyłączeniem pkt 1 lit. b. ).^.

 

12. Maksymalna długość świadczenia formy nieprzerwanego pobytu dziennego wynosi 12 godzin dla jednej osoby niepełnosprawnej, z zastrzeżeniem limitów, o których mowa w ust. 9. Usługi w formie pobytu dziennego mogą być świadczone w godzinach 6.00-22.00.

 

13. Uczestnik Programu, któremu przyznano pomoc w postaci usług opieki wytchnieniowej nie ponosi odpłatności za realizację usług w ramach Programu.

14. W ramach usługi opieki wytchnieniowej zapewniane jest okresowe wsparcie w zabezpieczeniu potrzeb osoby niepełnosprawnej, w zastępstwie członków rodzin lub opiekunów sprawujących na co dzień bezpośrednią opiekę. 

 

15. Rodzaj i zakres godzinowy usług opieki wytchnieniowej powinien być uzależniony od osobistej sytuacji osoby niepełnosprawnej, z uwzględnieniem stopnia i rodzaju niepełnosprawności uczestnika Programu.

 

17. Gmina/powiat kwalifikuje do przyznania/przyznaje usługi opieki wytchnieniowej na podstawie Karty zgłoszenia do Programu, której wzór stanowi załącznik nr 7 do Programu.

18. W przypadku wystąpienia zdarzeń losowych (np. śmierć opiekuna osoby niepełnosprawnej lub jego nagły pobyt w szpitalu) usługi opieki wytchnieniowej mogą być przyznane bez Karty zgłoszenia do Programu. W takim przypadku dokument ten powinien zostać uzupełniony niezwłocznie, w terminie nie dłuższym niż 3 dni robocze od dnia wystąpienia tej sytuacji.

 

19. Gmina/powiat obowiązana jest poinformować członka rodziny lub opiekuna osoby niepełnosprawnej o prawach i obowiązkach wynikających z przyznania usług opieki wytchnieniowej.

 

20. W przypadku zmiany miejsca zamieszkania/pobytu uczestnik Programu składa do gminy/powiatu oświadczenie o wcześniejszym korzystaniu z usług opieki wytchnieniowej.

 

21. Gmina/powiat umożliwi osobie niepełnosprawnej lub członkom rodziny/opiekunom sprawującym bezpośrednią opiekę nad osobą niepełnosprawną samodzielny wybór:

1. osoby, która będzie świadczyć usługę opieki wytchnieniowej pod warunkiem, że osoba wskazana spełnia przynajmniej jeden z warunków, o których mowa w ust.7 pkt 1 i 2;
2. miejsca, o którym mowa w ust. 5 pkt 1 lit. c oraz ust. 5 pkt 2 lit. c, z zastrzeżeniem, że wskazane miejsce otrzyma pozytywną opinię gminy/powiatu.

 
Mając na względzie powyższe osoby zainteresowane tą formą wsparcia mogą zgłaszać potrzeby do pracowników socjalnych Miejskiego – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Błażowej do dnia 9 listopada 2022 r. Niniejsze zgłoszenia posłużą do ustalenia zapotrzebowania na tego typu usługę w roku 2023 i ubiegania się przez Gminę Błażowa o środki finansowe na realizację przedmiotowego Programu w 2023”.
 
Szczegółowe informacje dotyczące Programu - edycja 2023 znajdują się na poniżej załączonej stronie internetowej:
 
 
https://www.gov.pl/web/rodzina/ogloszenie-o-naborze-wnioskow-w-ramach-programu-resortowego-ministra-rodziny-i-polityki-spolecznej-opieka-wytchnieniowa---edycja-2023